25 april 2024 – Wellicht is het één van de meest besproken onderwerpen van de havenindustrie: waterstof. Met oog op de energietransitie is dit een alternatief voor de traditionele grondstoffen waar we momenteel gebruik van maken, denk aan olie en kolen. Wat is groene waterstof nu precies? En welke voor- en nadelen kent deze stof? Wat staat ons nog meer te wachten in de overgang naar groene energie? We vragen Freddy Koetse, Enviromental & Compliance Leader bij Air Products, om uitleg.

Voordat we ingaan op waterstof, eerst meer over Freddy Koetse en Air Products. Freddy vertelt: “Ik ben van origine chemisch technicus. Ik hield me vooral bezig met chemische processen en techniek, maar stiekem vond ik dat wat saai worden. Ik wilde meer uitleggen, meer communiceren over de innovaties binnen onze industrie. Daarom ben ik uiteindelijk Enviromental & Compliance Leader geworden. Nu ben ik verantwoordelijk voor grote projecten en dan met name vergunningen, contact met lokale overheden en duurzaamheidsprojecten.

Daarnaast woon ik dicht in de buurt van het Botlek-Europoort gebied en heb ik affiniteit met de omgeving. Ik blijf me iedere keer weer verbazen over wat er eigenlijk allemaal in de haven gebeurt. De continue ontwikkelingen, technische kunsten en innovaties zijn heel bijzonder. Het economische belang van de haven mogen we niet onderschatten. Innovaties brengen ook nieuwe uitdagingen met zich mee. Het is van belang om het gebied ook in de toekomt veilig te houden voor de generaties die nu opgroeien.”

Een steentje bijdragen
Freddy is zich bewust van de rol van de zware industrie en is trots op de voortrekkersrol die Air Products heeft als het gaat om de energietransitie. Hij vertelt: “Overal waar je zuurstof, stikstof en waterstof bij nodig hebt, komen wij om de hoek kijken. Denk aan diensten voor ziekenhuizen, maar ook staalfabrieken, de chemische industrie en de voedselindustrie komen aan bod. Bij Air Products proberen we ons steentje bij te dragen aan een beter milieu. Zo hebben wij bijvoorbeeld CO2-afvanginstallaties waarmee we zoveel mogelijk CO2 proberen af te voeren en zo onze CO2-uitstoot neutraliseren. Onze nieuwe fabrieken zijn voorzien van de meest innovatieve technieken om CO2-neutraal te zijn. Maar ook recyclen we, van groot tot klein, en zetten we in op waterstof.”

Geloof in groene waterstof
Daarmee stipt Freddy een belangrijk onderdeel aan. Want wat is waterstof en waarom zet Air Products hier op in? Freddy legt uit: “Hernieuwbare waterstof maak je door watermoleculen met groene elektriciteit om te zetten in waterstof en zuurstof. Dit fenomeen noemen we ook wel elektrolyse. Voor ons is het belangrijk om, door deze stof te produceren, een milieuvriendelijk alternatief voor de traditionele grondstoffen te creëren.

De toepassing van waterstof kent zowel voordelen als uitdagingen. Freddy: “Waterstof kent veel voordelen, zoals een hoge brandbaarheid zonder uitstoot van broeikasgassen. Veel processen in de chemische industrie vereisen hoge temperaturen die niet kunnen worden bereikt met elektrificatie. De hoge brandbaarheid van hernieuwbare waterstof stelt ons in staat om deze industrieën te helpen hun klimaatdoelen te bereiken. Voor een veilige en effectieve transport en opslag wordt ammoniak gebruikt als drager. Hier gelden zeer zware veiligheidseisen voor. Ammoniak wordt voor het transport afgekoeld tot –33 graden Celsius, en eenmaal op de bestemming in de Rotterdamse haven, gebruiken we het om lokaal hernieuwbare waterstof te produceren.”

“Groene ammoniak is als waterstofdrager nodig voor grootschalig transport. Het is van groot belang om de opslag en het transport veilig te laten verlopen. Dit eist van alle bedrijven die hiermee aan de gang gaan ook duidelijke communicatie richting de omgeving. Het is belangrijk dat mensen goed geïnformeerd zijn over de stoffen die in hun omgeving worden opgeslagen en wat dit voor hen betekent. Daarom delen wij bijvoorbeeld actief nieuws over de stappen die we zetten, maar proberen we ook om onze processen en veiligheidsmaatregelen helder uit te leggen aan de omgeving. We zijn er om met de mensen in gesprek te gaan en om hun vragen te beantwoorden. Ook via bijvoorbeeld het Burengesprek. Dit is voor ons nog een platform om mensen te informeren én om met hen in gesprek te gaan over dit onderwerp. Hoe beter wij mensen informeren, hoe meer onzekerheden en zorgen wij wegnemen.”

Innovaties Air Products
De energietransitie kent nog meer initiatieven. Air Products werkt bijvoorbeeld samen met Gunvor aan een importterminal voor hernieuwbare energie in de haven van Rotterdam om vervolgens lokaal groene waterstof te produceren.  Freddy deelt details: “We halen groene elektriciteit die op andere plekken in de wereld is gemaakt naar onze terminal toe. Hier produceren we in de Rotterdamse haven hernieuwbare waterstof en dit kunnen we gebruiken in ons eigen land. Daarnaast zijn we ook bezig om onze koelwatersystemen onder de loep te nemen. We willen toe naar een constructie waar geen chemicaliën voor nodig zijn en hebben een pilot gedraaid om te kijken of dit nu al een optie is. En hoewel we merkten dat onze huidige installaties niet goed passen bij deze techniek, hebben we kennis gemaakt met het proces en kunnen we deze kennis meenemen in onze nieuwe ontwikkelingen. Dus we houden rekening met deze processen bij de bouw van onze nieuwe investeringen. Naast de emissie-eisen vanuit Europa, hanteren wij zelf nog strengere emissie-eisen om onze uitstoot zo laag mogelijk te houden. Ik durf bijna te zeggen dat er geen andere bedrijven zo streng zijn op het gebied van emissie.”

Toekomstbeeld
Met al deze ontwikkelingen, zijn we benieuwd hoe de haven er over 10 jaar uitziet. Freddy heeft hier een idee over: “De Rotterdamse haven blijft een prominente plek houden in onze economie. Zowel in werkgelegenheid voor de mensen, maar ook in innovaties en de energietransitie. Ik vind dat de mensen in Rotterdam trots mogen zijn op wat er allemaal in de haven gebeurt. Er werken zoveel mensen die dagelijks met de toekomst bezig zijn en proberen de wereld te verbeteren. Zeker met de komst van groene waterstof en het groeiende belang van deze stof, zet de Rotterdamse haven zich wereldwijd op de kaart. En daar mogen we best trots op zijn.”

Beeld: Air Products